Yelken Alanı

Yelken Alanı

Yelken alanı rüzgarın hızına göre azaltılıp arttırılması gereken bir değişkendir. Genelde rüzgarların ortalama hızının çok düşük olduğu düşünülürse mümkün olduğu kadar büyük alanlı yelken taşıyabilecek tekneler tercih edilmelidir. Aynı boy bir teknede yelkenalanını direğin yüksekliği, bumbanın boyu kısıtlar. Genova alanı ise %165’e (nadiren daha fazla) kadar arttırılabilir. (Genovanın karula köşesinden, ıskota köşesine kadar olan mesafesi, karula köşesinden ana direğe kadar olan mesafenin 1,65 katı).

Rüzgar arttıkça yelken alanları küçültülür. Rüzgarın yelken üzerindeki gücü rüzgar hızı ile doğru orantılı değil, rüzgar hızının karesi ile doğru orantılıdır. Bu nedenle rüzgar arttıkça yelken alanlarını daha fazla küçültmek gerekir. Yelken alanları baştaki genova değiştirilerek, sarmalı ise sarılarak, ana yelkene camadan vurularak azaltılır.

Yukarıda belirtilen üç değişkenle oynanarak teknenin ulaşabileceği en yüksek süratte gitmesi sağlanır. Unutulmaması gereken yelkenlerdeki yatırıcı gücün faydadan çok zarar getirdiğidir. Yana yatmış bir teknenin hidrodinamik profili bozulur, göreceli yelken alanı azalır, dümen kontrolü zorlaşır, tekne üzerindeki kişiler rahatsız olur, tekne içinde sabitlenmemiş tüm malzemeler savrulur.

Yatma Açısı 17 Derece Civarındadır

Yelkenli bir teknede verimi fazla düşürmeden yatma açısı 17 derece civarındadır. Bu açının üzerine çıkıldığında yelken performansı azalır. Teknenin yatmasını engellemek amacı ile yarış teknelerinde en geniş yerde rüzgar üstüne oturulur. Açık deniz yarışlarında ise bu görevi iskelede ve sancakta bulunan su doldurulup boşaltılabilen safra tankları üstlenir. Gezi teknelerinin hızlı gitmekle, rahat gitmek arasındaki seçimi teknenin sorumlusunun yanı sıra teknedeki diğer personelin ortak kararı ile yapmaları en uygunudur.

*Kitabına göre tasarlanmış ve inşa edilmiş sabit salmalı tekneler, korkulanın aksine özel uğraş verilse bile aşırı yelken alanı ile devrilmezler. Tekne yan yattıkça göreceli yelken alanı azalır, tekne rüzgar üstüne döner ve tekne kendiliğinden düzelmeye başlar. Bu nedenle yelken kullanmakta en acemiler bile devrilme korkusuna kapılmadan yelken basabilirler. Modern teknelerin devrildikten sonra düzelebilmesi için 130 dereceden fazla yatmamaları gerekir. Yani teknenin direği suyun içine 40 derece girse bile tekne düzelir. Yelkenli teknelerin devrilmesi (tumba olması) ancak okyanusta oluşabilecek çok yüksek ve kırılan dalgalarda başka faktörlerin de devreye girmesi ile mümkündür.

 

Bir cevap yazın