Dünya üzerinde ilk yarışlar ve kulüpler incelenecek olursa, bu bağlamda İngilizler yelkeni spor olarak benimseyen ilk millettir. 1661’de Catherine ve Anne isimli iki yat inşa edilmiş ve dünyada kayıtlara geçen ilk gezi sınıfı yat yarışı bu iki tekne arasında Thames’te olmuştur. İlk yat kulübü The Water Club of Cork 1720’de İrlanda’da kurulmuştur. 1830’dan beri The Royal Cork Club olarak anılmaktadır. Amerika kıtasında ise 1844’te kurulan New York Yacht Club kıtanın ilk yat kulübü olmuştur.
Yelken Sporu Dünyada İlk Kez
Yelken sporu 1900 olimpiyatlarında, olimpik spor olarak kabul edildi. İlk yat yarışları 1660 yılında İngiltere’de organize edilmiş, yarış o zamanın York Dükü ve 2. Charles‘ın sahip oldukları yelkenli tekneler arasında geçmiştir. Bu ilk yarış bir iddaa sonucunda oluşmuş ve yarışa 2 yat katılmıştı. Yatların birinin sahibi York Dükü diğerinin sahibi ise 2. Charles idi. Günümüze kadar uzanan yat yarışlarının temelleri o zamanlar atılmıştı. 1749 yılında Galler prensi tarafından ilk yelken trofisi (trophy) düzenlenmiştir. İlk kez 1851 yılında yapılan Hundred Guineas Kupası yarışlarını ABD takımı birincilikle bitirmiştir. Bu kupanın ismi daha sonra America’s Cup (Amerika Kupası) olarak değiştirilmiştir. 20. yüzyılda ünlü araştırmacılar ve gezginler (örneğin Slocum, Chichester, Moitessier ve Tabarly) yelken sporunun popülerliğini artırdılar. Bugün yelken hem hobi hem de spor olarak pek çok kişi tarafından benimsenmektedir. Yelken sporu 1896 yılında Olimpiyatlardaki yerini almıştır. Yelken yarışları ve uluslararası müsabakalar Uluslararası Yelken Federasyonu tarafından düzenlenmektedir. Türkiye’de yelkenin özerk örgütü Türkiye Yelken Federasyonu’dur (TYF) ve merkezi İngiltere’de bulunan ISAF’a (İnternational Sailing Asosation Federation) bağlı olarak çalışır.
Türkiye’de İlkler
Türkiye’de ilk yarışlar ve kulüpleri incelediğimizde, yelken sporu 1890’lı yılların sonunda İstanbul’da yaşayan İngilizler ile başlamıştır. Daha sonra Türk aileleri arasında kısa zamanda sevilip benimsenir. Daha sonra o yıllarda İstanbul’da ardı ardına yelken kulüpleri kurulmaya başlamıştır. İstanbul’da ilk yelken yarışları, 1912 – 1914 yılları arasında olmuştur. Daha sonra kulüpler kurularak yelkencilik çalışmaları hızlandırılmıştır. Moda, Bakırköy ve Büyükada’ da kurulan kulüplerde de yelken ilk defa bir spor olarak ele alınmıştır.
Türkiye’de ilk kurallı ve resmi yelken yarışı ise 12 Ağustos 1932 yılında yapılır.
