Tekne ve tekne donanımı parçalarına değinecek olursak;
Direk ve Çarmık Sistemi
Direk, pruva-pupa hattında dikey veya çok az meyilli olarak konulmuş ağaç veya metalden yapılmış bir tekne donanımı parçasıdır. Direkte kıç tarafa bakan özel oluğun içinde orsa yakasının gradin halatı geçirilmek suretiyle yelkenin direğe bağlantısı sağlanır. Yelkenin direğe düzgün olarak basılması ise ana yelken mandarının çekilmesi ile sağlanır. Mandar, yelkeni direğe basan halatlara verilen genel addır.
Direğin öne-arkaya ve sağa-sola kaymadan istediğimiz açıda sabit olarak durmasını sağlayan destek sistemine ise çarmıh sistemi denir. Çarmık ayakları direğe göre kıç tarafa doğru konumlandırıldığından direğin öne yatmasına engel olurlar. Teknenin kıç tarafına daha da yakın olan çarmıhlara ise pupa çarmıhları denmektedir. Istralyalar da temel olarak direğin pupa-pruva hattı üzerinde istenilen açıda kalmasını sağlarlar. Baş ve kıç ıstralya olmak üzere iki adettirler.
Direk üzerindeki gurcatalar ve ayaklar ise çarmık ve ıstralyaların direkle bağlantısını sağlar. Kemere yönünde direğe tespit edilmiş olan gurcatalar, direklerin rüzgarın etkisi ile bükülmesini engeller. Çarmık ve ıstralya telleri ile ayakların bağlantısı kilitler ile sağlanır. Baş ve kıç ıstralya liftin uskur ile gerilir. Buna ‘çektirme’ de denir. Çektirme bedeni döndürülmek sureti ile ucundaki çubukların kendisini vira etmesiyle ıstralyayı germiş olur.
Bumba
Yelkenin alt kısmının bağlandığı ağaç veya metalden yapılmış yatay bir tekne donanım parçasıdır. Ön kısmında kaz boynu denilen bir parça ile direğe tutturulur ve bumbanın arka kısmına bağlanan ıskota ile yelkenler kontrol edilmiş olur.
Dümen ve Yeke
Dümen, sağa sola hareketleriyle teknenin istenilen istikamete gidilmesini sağlayan; kıç aynaya sabitlenmiş bir tekne donanımı parçasıdır. Dümenin suyun içinde kalan parçasına ise pala denir. Pala teknenin istenilen yöne çevrilmesini sağlar.
Dümenin manevra levyesi yekedir. Dümen yeke ile sağa sola döndürülür. Yeke tek bir parçadan ibaret ise sabit yeke, ucuna ikinci bir parça eklenmiş ise uzatmalı yeke adını alır. Bu ikinci halde dümenci (skipper) küpeşteye oturup dışarı sarkmakla (trapez yaparak) hem teknenin dengesini sağlar hem de onu yönetebilir. Daha büyük yatlarda dümen çapının daha büyük olması da, dümencinin mümkün olduğunca küpeşteye yakın oturabilmesini sağlar.
Salma
Teknenin alt ve omurgasında baş-kıç hattından geçip suya dikey giren bölümdür. Teknenin yelkenle gidildiği zaman rüzgârdan dolayı tekneyi bayıltıcı kuvvetleri ve teknenin rüzgâraltına kaymasını minimum seviyeye indiren, ağırlık merkezini aşağıya doğru çeken, teknenin boyutuna ve özelliklerine göre belli uzunluklarda ve ağırlıklarda olan ağırlıktır. Salmalar büyük yatlarda sabittir. Centreboard teknelerde ise özel kasasının içinde durur. Bu kasanın üst ağzı ise içeriye su girmesi istenilmediğinden su hattının üzerinde kalır. Sarmalar teknenin altından sarkması istenilmediğinde teknenin içine çekilir. Unutulmamalıdır ki salmanın ağırlığıyla teknenin hantallığı doğru orantılıdır. Teknenin baş-kıç hattı boyunca uzanabileceği gibi, aynı hatta merkezi bir noktada da torpil şeklinde dizayn edilmiş de olabilir. Bu salma türüne de torpil salma deriz .
Koç Boynuz
Teknenin çeşitli yerlerine konulmuş, halat volta etmeye yarayan metal takımlardır.
Kurt Ağzı
Halatların akışına yön vermek ve bunların hareketini sınırlamaya yarayan, teknenin baş ve kıç omuzluklarına yerleştirilen takımlardır.
Lavra Deliği
Küçük teknelerde (kıç tıpası) kıç aynanın alt kısmına açılmış bir deliktir. Bu deliğin amacı teknenin karaya çekildiğinde içindeki suyun akıtılmasını sağlar. Tekne denizde iken tıpası kapalı olmalıdır.
Halatlar
Bir teknenin, özellikle bir yelkenlinin en önemli donanımlarından biri halatlardır. Teknede çeşitli görevleri bulunur. Halatlar, doğal elyaflardan, insan yapısı elyaflardan veya suni elyaflardan yapılırlar. Aynı halatta kullanım yerine göre bu malzemeler karışık olarak kullanılabilir. Yelkenli teknelerde kullanılanlar genellikle örme halatlar ve üç kollu, dört kollu dediğimiz birbirinin üstüne bükülmüş halatlardır.
Vinç
Bir halattaki yükü almak veya boşaltmak için kullanılan araçlardır. Küçük teknelerde iskota ve mandarlar genellikle elle alınabilecek kadar hafif olduğundan dolayı daha çok büyük teknelerde bulunur.
