Yelken Donatılması

Yelken Donatılması

Yelken donatılması genova ve diğer floklar gibi donatılır, mandar ve ıskotalarının çok az esneyen halattan yapılması gerekir. Bazı fırtına floklarında orsa gradin yakasında çelik halat vardır ve direkte mandar makarasına kadar uzanır. Fırtına flokunda sürtünme ve titreşim nedeni ile ısınma ve aşınma yüksek boyuttadır. Bu nedenle basılacak istralyanın ve sustalı kilitlerin metal olması yararlı olur.

Fırtına floku için donanım yaptırılacaksa, direk tepesinden baş istralyanın arkasına inecek bir istralya tasarlanmalıdır. Tekne gövdesinde örneğin zincirliğin hemen arkasında zincirlik duvarına da bağlanmış bir mapa ve yumuşak paslanmaz çelik halattan (9 x 19 tel 6-8mm çap)bir istralya baş istralyanın direk tepesinde bağlı olduğu yere bağlanır. Alt ucuna pelikan kancalı bir liftin (çektirme) bağlanır. Flok bu istralya üzerine donatılır. Kullanılmadığı zamanlarda, mandarı ve ıskotaları bağlı olarak bir torba içinde direk dibinde tutulur.

Gerektiğinde pelikan kanca güvertede hazırlanmış olan mapaya takılır ve liftin ile tel gerilir. Yelken zaten üzerinde olduğundan sadece basması kalır. Güvertede böyle bir mapa için yer yoksa baş istralyanın bağlantısı da kullanılabilir. Bu istralyanın görevi flokun basılıp indirilirken uçmasını engellemektir, bu nedenle teknenin istralyalarından daha ince kullanılabilir.

Denizlerimizde çok ihtiyaç duyulmadığına göre sarma yelkenli teknelerde sadeleştirilmiş bir donanım kullanılabilir. Direk tepesinde gerekirse makara sayısı arttırılarak iki mandar hazır tutulur. Bu mandarların esnemesi en az olmalıdır (Kevlar ve benzeri %1-3 esneyen halatlar) Kullanılması gerektiğinde mandarlardan biri baş istralyanın bağlı olduğu yere bağlanır, bir vinç yardımı ile gerilir. Bu halat istralya olarak kullanılır. Diğer mandar ise floku basmakta kullanılır.

Her iki mandar halatı da cem kilit veya benzeri kıstırmalara bırakılmamalı mutlak vince veya sağlam koç boynuzlarına bağlanmalıdır. Bu tür bir düzenek kullanıldıktan sonra halatlar ve yelken mutlaka kontrol edildikten sonra kaldırılmalıdır. Halatlar paslanmaz çelik tele göre genellikle daha fazla aşınır, ısıyı yayamadıklarından, sürtünmeden oluşacak sıcaklık nedeni ile zarar görebilir.

Fırtına floku sakin havalarda istralyasız olarak baş istralyanın gerisinde bir yere (örneğin ırgata veya balon gönderi alt baskısı için kullanılan mapalardan birine) bağlanıp ikinci bir mandar yardımı ile doğrudan basılabilir. Özellikle apaz seyirlerde yardımcı olur. Karula köşesi ve ıskota köşesi tekne bordosuna gerili olarak bağlanarak, mandar köşesi ise mandara bağlanarak denizden adam kurtarmada kullanılabilir. (Mandar basılarak denizdeki adamın yelken üzerinde güverte hizasına gelene kadar yuvarlanması sağlanır.) Ana direk iskele ve sancak çarmıklarına karula ve ıskota köşeleri bağlanarak, mandar köşesi kıç ıstralyaya gerilir ve acil gölgelik olarak kullanılabilir. Kıç istralyaya tersine basılarak dümen arızasında, başta küçük bir flok veya küçültülmüş genova ile rüzgar dümeni görevi görebilir

Çıplak İsralya

Cenovanın karula köşesi istralyanın bağlı olduğu yerdeki kilide takılır. Orsa yakasındaki sustalı kilitler alttan başlamak üzere sırasıyla istralya üzerine takılır. Sustalı kilitlerin yelkenin üstündeki duruş açıları takılırken dikkate alınmalıdır. Yelken basılacaksa mandarı ve iskotaları bağlanır ve basılır. Rüzgarlı havalarda, denizde donatmak gerekirse, yelkenin suya gitmemesi için vardevelalara bağlanabilir. Yelken kullanılmayacaksa, sustaları istralyaya takılı iken özel torbası içinde saklanabilir.

Kanallı sistemler: Kanallı sistemlerde, karula köşesi, ıskotalar ve mandar bağlandıktan sonra yelken basılır. Bu tür yelkenler güvertede bırakılmaz. Katlanarak torbada saklanır.

Sarmalı sistemler her ne kadar yeteri kadar esneklik sağlamıyor gibi görünse de sarma sisteminin üst makarası alt makara hizasında bırakılıp, kanalları aynı kanallı sistemler gibi kullanılabilir. Birden çok flok veya genovası bulunan teknelerde özellikle havada aşırı değişimler bekleniyorsa veya uzun seyir yapılacaksa bu şekilde kullanılması önerilir. Orsa yakası gradin halatının raya yönlendirilmesi genelde el ile yapılır. Eğer yelken değişimi sık yapılıyorsa kanala gradin halatını yönlendiren ve piyasada bulunan yönlendiriciler kullanılabilir.

Bir cevap yazın