Yelken, rüzgâr gücünden yararlanarak geniş yüzey oluşturacak şekilde yan yana dikilmiş ve teknenin direğine uygun biçimde takılarak onu hareket ettiren kumaşlardır. Yelkenler bir çarşaf değildir. Çarşaflar düz ve iki boyutlu nesnelerken, yelkenler 3 boyutlu ve tıpkı uçak kanatları gibi hava akımını sağlayabilecek şekilde eğimlidirler. Yelkeni yere serdiğinizde, çarşaf gibi düz olmadığını, katlandığını ve buruştuğunu da görebilirsiniz.
Yelken kumaşları özeldir. En basit yelken kumaşı bile yüksek gerilime ve kötü hava şartlarına dayanacak şekilde yapılır. Gezi teknelerinde genellikle “Dakron” dan yapılan yelkenler kullanılır. Yarış teknelerinde kullanılan Tape Drive, Kevlar gibi üst sınıf malzemelerle üretilen yelkenler daha hafif ve daha dayanıklı olurlar. Materyal ne olursa olsun, tüm yelken kumaşları güneşe karşı çok hassastır. Kullanılmadıkları zaman mutlaka örtülmelidir.
Anayelken
Anayelken, direğin gerisinde, bir yakası direğe, diğer yakası bumba ucuna bağlı yelkendir. Eğer yelkenli teknede 2 yveya 3 yelken varsa, bunların en büyüğüne bağlı olan anayelkendir. Teknenin dengesinin kontrolünde önemli görev yapar. Teknenin ana direği üzerindeki kanaldan direk tepesine basılan (çıkarılan) yelkendir.
Cenova – Flok
Teknelerde baş ıstralya üzerinden basılan ve ana yelkene oranla daha fazla ilerletici bir güç oluşturan yelken. Eğer alt yaka uzunluğu maksimum gerginlikte baş ıstralyadan ana direğe ya da çarmıha kadarsa buna flok, ana direkten teknenin kıçına doğru daha uzun ise cenova denir. Karula yakasından kilitle baş bodoslamadaki mapaya, orsa yakasına dikilmiş bulunan kancalar ile de baş ıstralyaya bağlanır.
Flok, flok mandarı baş ıstralyaya basılır; Flok ıskotası denilen halatla da bir alabandadan diğerine aktarılır. Adı geçen halatın teknenin sancağında kalan yarısına sancak flok ıskotası, iskelede kalan yarısına ise iskele flok ıskotası denir.
Cenova yelkenler, direğin ön kısmında ve bir yakası baş ıstıralyaya bağlı şekilde çalışır. Genova yelkene Flok da denir. Kabaca eğer yelken direğin gerisine ulaşamayacak boyuttaysa flok denir.
Balon
Bu iki yelkene ek olarak, baş ıstıralyanın da önünde açılan üçüncü tip yelkene “balon” yelken denir. Bu yelkenler rüzgarı teknenin kıç tarafından alarak seyirdeki teknelerin açtığı hekzagonel şekilde olan ve torbaya benzeyen bir türdür. Rüzgarın çarptığı yüzey daha geniş olduğundan, dah fazla rüzgarı içine alır ve böylelikle tekneyi daha hızlı götürür. Yapıları bakımından iki ana tip çeşitleri vardır. Asimetrik, simetrik ve değişik kalınlık ve kesimlerde olan bu yelkenler başlı başına bir eğitim konusudur.
